U bent hier

Home

Rectaal bloedverlies

Cluster: 
D. Spijsverteringsorganen
Status: 
Actueel - 2017

M89

Deze NHG-Standaard zit in een nieuwe jas.

Sinds 9 november is de NHG-Standaard Rectaal bloedverlies ook na te slaan op de nieuwe website NHG-Standaarden en behandelrichtlijnen (bèta). Voorlopig worden beide versies actueel gehouden. Laat ons weten wat u ervan vindt.

Rectaal bloedverlies M89 (Actualisering februari 2017; hierzien t.o.v. de versie van 2012)

Richtlijnen diagnostiekNaar de tekst van de NHG-Standaard

AnamneseNaar de tekst van de NHG-Standaard

  • Duur en hoeveelheid rectaal bloedverlies; al dan niet vermengd met ontlasting.
  • Veranderd defecatiepatroon.
  • (Peri)anale klachten: pijn, jeuk, zwelling, lekkage ontlasting en/of slijm.
  • Loze aandrang.
  • Koorts, buikpijn, malaise, gewichtsverlies.
  • Eerdere episode met bloedverlies, hemorroïden, inflammatoire darmziekten, recente coloscopie.
  • Deelname bevolkingsonderzoek darmkanker.
  • Familieanamnese inflammatoire darmziekten en colorectaal carcinoom.
  • Zelfzorgmiddelen, bloedverdunners, NSAID’s, SSRI’s.
  • Seksueel gedrag (risico soa bij vermoeden proctitis, etiologie fissura ani).
  • Traumata.

Lichamelijk onderzoekNaar de tekst van de NHG-Standaard

  • Bij aanzienlijk bloedverlies: meet pols en bloeddruk.
  • Onderzoek van abdomen; inspectie perianale regio met goede belichting; rectaal toucher.
  • Bij algemene klachten: uitgebreider lichamelijk onderzoek.
  • Facultatief: proctoscopie.

Aanvullend onderzoekNaar de tekst van de NHG-Standaard

  • Bij recidiverend bloedverlies, onduidelijke anamnese of vermoeden van ijzergebreksanemie: Hb, MCV, ferritine.
  • Bij vermoeden inflammatoire darmziekte: CRP, Hb, leukocyten, trombocyten, albumine.
  • Indicatie coloscopie bij rectaal bloedverlies én:
    • vermoeden van colorectaal carcinoom (bij aanwezigheid van ≥ 1 risicofactoren (zie stroomschema), recidiverend bloedverlies of andere klachten die het vermoeden op pathologie versterken, zoals loze aandrang);
    • ijzergebreksanemie.

EvaluatieNaar de tekst van de NHG-Standaard

  • Hemorroïden: zwelling die gepaard gaat met bloedverlies en eventueel pijn. Een geprolabeerd hemorroïd is meestal reponibel.
  • Getromboseerde perianale randvene: in korte tijd ontstane, pijnlijke, homogeen donkerblauw tot paarse trombusmassa.
  • Fissura ani: pijnlijke laesie van de huid van de anus. Kenmerken chronische fissuur: > 4 weken aanwezig; geïndureerde wondranden; zichtbare bleke spiervezels van interne sfincter; aanwezigheid van poliep of skintag.
  • Neoplasmata: de diagnose colorectaal carcinoom wordt gesteld in de tweede lijn. Bij poliepen krijgt de patiënt een surveillanceadvies.
  • Vermoeden inflammatoire darmziekte: (bloederige) diarree, buikpijn en algemene klachten (bijvoorbeeld malaise). Verhoogd CRP, leukocyten, trombocyten en verlaagd Hb en albumine ondersteunen de diagnose; normale waarden sluiten de diagnose niet uit.
  • Proctitis: loze aandrang en een dof, onaangenaam gevoel. Bij proctoscopie: gelig beslag, rood en makkelijk bloedend slijmvlies.
  • Andere oorzaken, zoals ischemische colitis, diverticulose/diverticulitis, angiodysplasieën of iatrogene oorzaken.

Richtlijnen beleidNaar de tekst van de NHG-Standaard

Hemorroïden

  • Adviseer vezelrijke voeding, voldoende drinken, toegeven aan defecatiereflex en zo nodig laxeren.
  • Desgewenst lokale therapie: indifferent (bijvoorbeeld vaselinecetomacrogolcrème, zinksulfaatvaselinecrème 5 mg/g of zinkoxidezetpillen 100 mg/g) of anestheticum (bijvoorbeeld lidocaïnevaselinecrème 30 mg/g, lidocaïnezinksulfaatcrème 30/5 mg/g) 2 dd en na elke ontlasting (maximaal 4 weken).

Getromboseerde perianale randvene

  • Voorlichting en lokale medicamenteuze behandeling als bij hemorroïden.
  • Bij veel pijnklachten: incisie (door huisarts) of verwijzen voor excisie.

Fissura ani

  • Voorlichting als bij hemorroïden; lokaal anestheticum aanbrengen vóór de ontlasting.
  • Bij onvoldoende verlichting van de pijn, onvoldoende genezing na 4 weken of chronische fissuur: diltiazemvaselinecrème of -gel rectaal 20 mg/g 2 dd, maximaal 12 weken.

Proctitis

  • Zie hoofdtekst.

Controle en verwijzingNaar de tekst van de NHG-Standaard

Controle

  • Bij recidiverend rectaal bloedverlies na genezing van de vermoedelijke oorzaak (hemorroïden, fissura ani): coloscopie ter uitsluiting van neoplasmata.

Verwijzing

  • Bij persisterende of ernstige klachten van hemorroïden: verwijs naar (proctologisch deskundige) collega-huisarts, chirurg of MDL-arts die rubberbandligaturen plaatst.
  • Bij persisterende klachten van fissura ani: verwijs naar (proctologisch deskundige) chirurg of dermatoloog.
  • Overleg of verwijs patiënten naar een MDL-arts of internist bij:
    • proctitis die onvoldoende verbetert met de ingestelde behandeling;
    • vermoeden van inflammatoire darmziekte.